Cheo cheo lưng bạc (Tragulus versicolor) – Loài động vật móng guốc nhỏ nhất thế giới “hồi sinh” sau 30 năm mất tích

Một sinh vật nhỏ bé tưởng chừng đã tuyệt chủng

Cheo cheo lưng bạc (Tragulus versicolor) là một loài động vật móng guốc cực kỳ hiếm gặp, đặc hữu của vùng rừng ven biển miền Trung Việt Nam. Với trọng lượng chưa tới 5kg và hình dáng nhỏ nhắn như một con thỏ, loài thú này từng bị giới khoa học coi là đã tuyệt chủng, sau khi không có bất kỳ ghi nhận nào kể từ năm 1990.

Tuy nhiên, vào năm 2019, cheo cheo lưng bạc bất ngờ xuất hiện trở lại qua camera bẫy đặt tại một khu rừng ở tỉnh Khánh Hòa. Phát hiện này không chỉ gây chấn động giới bảo tồn mà còn mang lại hy vọng cho công cuộc bảo vệ các loài động vật “bị lãng quên”.

Đặc điểm nhận dạng của cheo cheo lưng bạc

1. Tên khoa học: Tragulus versicolor

Cheo cheo lưng bạc thuộc họ Cheo cheo (Tragulidae), là nhóm thú móng guốc cổ xưa và nguyên thủy nhất hiện nay.

2. Ngoại hình đặc trưng

• Kích thước: Dài trung bình khoảng 40 cm, cao 25–30 cm, cân nặng từ 1–4 kg

• Bộ lông: Nâu đỏ dày, nổi bật với dải lông bạc chạy dọc sống lưng – đặc điểm phân biệt với các loài cheo cheo khác

• Không có sừng, chi mảnh, dáng đi nhanh nhẹn

3. Tập tính sinh học

• Hoạt động về đêm, sống đơn độc

• Sinh cảnh ưa thích: rừng khô nhiệt đới, ven biển hoặc khu vực rậm rạp

• Thức ăn: chủ yếu là lá cây, quả rụng và thảo mộc

Hành trình “tái xuất” sau gần ba thập kỷ

Lần đầu tiên cheo cheo lưng bạc được mô tả là vào năm 1910 qua mẫu vật thu thập tại miền Trung Việt Nam. Tuy nhiên, trong suốt gần một thế kỷ, chỉ có một vài lần phát hiện và không có cá thể sống nào được ghi nhận sau năm 1990.

Năm 2019, một nhóm nhà khoa học quốc tế và Việt Nam phối hợp thực hiện nghiên cứu và lắp đặt bẫy ảnh tại Khánh Hòa. Sau hàng ngàn bức ảnh được thu thập, họ xác nhận có ảnh chụp cá thể cheo cheo lưng bạc sống ngoài tự nhiên – đánh dấu lần đầu tiên loài này được “nhìn thấy” sau gần 30 năm.

Đây là loài đầu tiên trong danh sách “25 loài động vật bị mất tích được săn tìm nhất thế giới” của tổ chức Global Wildlife Conservation được tái phát hiện.

Tại sao cheo cheo lưng bạc quan trọng?

• Là loài thú móng guốc nhỏ nhất thế giới, mang giá trị nghiên cứu về tiến hóa và sinh thái học

• Là loài đặc hữu của Việt Nam, có vai trò trong hệ sinh thái rừng nhiệt đới

• Góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về sự cần thiết của bảo tồn đa dạng sinh học

Bảo tồn cheo cheo lưng bạc: Cơ hội thứ hai cho con người

Việc tái phát hiện loài Tragulus versicolor là một minh chứng sống cho khả năng phục hồi kỳ diệu của thiên nhiên, nếu con người biết dừng lại đúng lúc.

Các hành động cần thiết:

• Tiếp tục giám sát sinh cảnh và vùng phân bố tiềm năng

• Nâng cao nhận thức địa phương về tầm quan trọng của loài

• Tăng cường bảo vệ rừng và ngăn chặn săn bắt trái phép

• Kêu gọi các chương trình bảo tồn cấp quốc gia và quốc tế

Cheo cheo lưng bạc không chỉ là một loài động vật nhỏ bé hiếm gặp, mà còn là biểu tượng của hy vọng trong công cuộc bảo vệ sự đa dạng sinh học. Việc phát hiện lại loài từng được cho là tuyệt chủng này mở ra cơ hội vàng cho giới khoa học và cộng đồng quốc tế hành động mạnh mẽ hơn nữa trong việc gìn giữ các loài bản địa quý hiếm của Việt Nam.