Thiết bị này vốn được sử dụng để phát hiện bệnh Ebola, các khối u có tính di truyền nhưng hiện đang được đưa vào để chống lại tội phạm buôn bán động vật hoang dã.

Tháng 4 năm 2017 tại một chợ cá lớn ở phía Tây Bắc Mumbai, Ấn Độ, Vây cá mập được chất đống lên bàn, với số lượng cực lớn dành cho các thương lái Trung Quốc. Hàng năm có hàng chục triệu con cá mập bị giết để lấy thịt và vây nhằm mục đích thương mại. Số vây này chủ yếu được dùng vào việc chế biến súp vi cá mập. Việc buôn bán quốc tế với nhiều loài (cá mập ma, cá đuối…) đều bị cấm tuyệt đối, vì vậy tất cả số vây có trên thị trường hiện nay khiến người ta không biết đâu là vây của loài cá không bị đe doạ tuyệt chủng?

Nhà nghiên cứu sinh học Shaili Johri thuộc Đại học bang San Diego, Mỹ cho biết: “Trước kia, các mẫu thu thập được sẽ gửi đến phòng thí nghiệm để xét nghiệm DNA, nhưng sẽ mất hàng giờ lái xe và quá trình kiểm tra sẽ mất cả ngày trời“. Tuy nhiên, gần đây một thiết bị cầm tay có tên MinION đã được sử dụng để xác định mẫu vật, điều này đã giảm đáng kể thời gian. Thiết bị nhỏ gọn này nhanh chóng được đưa ra chợ cá ở địa phương để thử nghiệm và kết quả nhận được vô cùng khả quan.

Johri và Elizabeth Dinsdale, giáo sư sinh học tại bang San Diego là đồng tác giả của một nghiên cứu gần đây trên tạp chí Khoa học báo cáo. Tại đây, các nhà nghiên cứu đã giải thích chi tiết việc sử dụng thiết bị mới này nhằm mục đích bảo tồn Cá Mập nói riêng và tiến tới bảo tồn động vật hoang dã nói chung. MinION được ra mắt vào năm 2015, có kích thước gần bằng điện thoại thông minh được sản xuất bởi công ty Oxford Nanopore Technologies có trụ sở tại Vương quốc Anh. Nó vốn được sử dụng để phát hiện virus Ebola ở Tây Phi, cấu hình gen của các khối u từ đó nhanh chóng xác định nguồn gốc của các đợt bùng phát dịch bệnh.

Thiết bị MinION Thiết bị này sẽ được kết nối với máy tính xách tay, sau khi lấy một mẫu mô nhỏ từ vật thể, nó sẽ trích xuất DNA ngay sau đó khoảng 3-4 giờ, cá biệt có những loài sẽ phát hiện ngay chỉ trong vài phút. MinION cần cơ sở dữ liệu, kho thư viện có sẵn nhưng nó có lợi thế khi không cần kết nối Internet thông qua máy tính. Tuy nhiên, nhược điểm là nó không hề rẻ. Bản thân giá bán lẻ của thiết bị này đã xấp xỉ $1,000 (khoảng trên 20 triệu VND), tặng kèm 2 hộp mực. Mỗi hộp mực phải thực hiện các quy trình khác nhau với 12 mẫu vật cùng một lúc. Mỗi mẫu vật sẽ chiếm khoảng $42 (khoảng 1 triệu VNĐ) vì vậy chi phí phải chi ra là $500 (11 triệu VNĐ). Phương pháp phân tích DNA thông thường sẽ là khoảng $5 (110,000 đồng).

Mặc dù vậy, MinION cũng mở ra tiềm năng to lớn trong việc kiểm soát hàng lậu về động vật hoang dã ở biên giới hay đánh bắt cá bất hợp pháp tại các chợ đầu mối. Khả năng thiết bị này không chỉ giới hạn ở cá mập, chúng có thể được sử dụng để xác định ngà voi, vảy tê tê và các loài khác.

Leave a comment