Basilosaurus (có nghĩa là "thằn lằn vua") là một chi của cá voi tiền sử lớn, săn mồi từ thời Eocen muộn, khoảng 41,3 đến 33,9 triệu năm trước.
Được mô tả lần đầu tiên vào năm 1834, đây là loài cá voi cổ đại và là cá voi tiền sử đầu tiên được khoa học biết đến. Ban đầu hoá thạch của chúng được cho là của một loài bò sát khổng lồ, vì thế mà trong tên gọi khoa học người ta đã thêm vào hậu tố "saurus" (nghĩa là thằn lằn).
Con vật này sau đó được phát hiện là một động vật có vú biển. Hóa thạch đầu tiên được phát hiện vào năm 1832 dọc theo Bờ biển vùng Vịnh của Hoa Kỳ, cùng với một vài hóa thạch ở miền đông Hoa Kỳ. Hóa thạch tiếp theo đó được tìm thấy vào năm 1904 ở Bắc Phi, cụ thể hơn là các quốc gia Ai Cập, Jordan, Tunisia và Morocc
Basilosaurus trung bình dài khoảng 18 m (60 ft), và được coi là các động vật lớn nhất đã sống trong thời đại của chúng
